• Inhoud
  • Uitgebreide informatie

Botontkalking of osteoporose is de afname van de sterkte van het bot door verlies van mineralen in het bot. Wanneer in de botten een verminderde dichtheid van botweefsel ontstaat, zorgt dit er voor dat de kracht van het bot afneemt. Hierdoor wordt het bot zwakker en zal het gemakkelijker kunnen breken. Bij een verminderde botdichtheid spreken we van osteopenie, bij een sterk verminderde botdichtheid van osteoporose.

Botontkalking (osteoporose) onderzoek

Botontkalking

Onze botten in het lichaam bestaan uit verschillende componenten. In tegenstelling tot wat veel mensen denken is het bot dynamisch en verandert constant. Dit komt doordat bot verschillende cellen bevat, de osteoblasten, osteocyten en osteoclasten. Deze cellen zorgen er gezamenlijk voor dat de botstructuur in balans blijft. Het bot zelf bestaat daarnaast uit calcium, fosfaat en collageen (bindweefsel).

Wanneer in de botten een verminderde dichtheid van botweefsel ontstaat, zorgt dit er voor dat de kracht van het bot afneemt. Hierdoor wordt het bot zwakker en zal het gemakkelijker kunnen breken. Bij een verminderde dichtheid spreken we van osteopenie, bij een sterk verminderde botdichtheid van osteoporose. Van een verminderde botdichtheid merk je weinig, totdat je plotseling een bot breekt. Wanneer verminderde botdichtheid is ingetreden is het zeer moeilijk om dit proces weer om te keren.

Risicofactoren osteoporose

De belangrijkste risicofactoren voor verminderde botdichtheid zijn:

  • Verouderde leeftijd (>50)
  • Vrouw zijn
  • Verminderde botdichtheid in de familie
  • Bepaalde typen medicatie (o.a. corticosteroïden, immunosuppressiva en schildklierhormonen)
  • Eerdere botbreuk
  • Kaukasisch of Aziatisch ras
  • Postmenopauzaal of verwijderde baarmoeder met eierstokken
  • Reumatoïde artritis
  • Roken
  • Laag BMI
  • Tekort aan vitamine D
  • Onvoldoende inname van calcium

De reden dat bij vrouwen de botdichtheid sneller vermindert, heeft te maken met vrouwelijke hormonen. De hormoonhuishouding verandert tijdens de overgang, iets wat de botontkalking nog verder kan versnellen.

Osteoporose symptomen

De verminderde dichtheid van de botten is niet zelf waar te nemen door het lichaam. We voelen dan ook geen pijn, irritatie of jeuk wanneer de botten hun dichtheid aan het verliezen zijn. De klachten ontstaan pas wanneer de botdichtheid al flink is afgenomen en we als gevolg daarvan een bot breken. Wanneer dit botten in de extremiteiten zijn (denk aan een vinger, teen, pols of heup) merken we dit direct. Veel vaker zien we echter dat een breuk van een wervel resulteert in een wervelinzakking, dit geeft niet altijd specifieke klachten. O.a. lage rugpijn of pijnklachten zonder direct aanwijsbare oorzaak kunnen een eerste signaal zijn. Tevens zien we dat hierdoor bij oudere mensen een kromme rug kan ontstaan waardoor de lichaamslengte afneemt.

Osteoporose voorkomen

Door een gezonde leefstijl te hanteren is het mogelijk om de afname van de botdichtheid te remmen. Dit werkt zelfs wanneer er al een verminderde botdichtheid is geconstateerd. De belangrijkste factor voor het behoud van stevige botten is voldoende bewegen. Door voldoende te bewegen worden de cellen in de botten gestimuleerd om actief te blijven, zo zorgen ze voor balans in de botten. Naast voldoende bewegen zijn ook een aantal andere tips van belang:

  • Gezond en gevarieerd eten, hierdoor krijg je veel verschillende voedingsstoffen binnen waaronder ook de essentiële voedingstoffen voor je botten;
  • Niet roken, dit zorgt er voor dat de bloedvaten minder open zullen staan. Hierdoor kan het gebeuren dat de aanvoer van voedingsstoffen naar de botten minder goed verloopt. Tevens zorgt nicotine voor een remming van de aanmaak van nieuwe botcellen;
  • Matig het drinken van alcohol. Alcohol verhoogt tevens het valrisico;
  • Gebruik voldoende vitamine D-3 en calcium.

Tips om het risico op botontkalking te verminderen:

  1. Goed bewegen, hierbij is het belangrijk om de botten te belasten. Zwemmen of fietsen is hiervoor niet geschikt, omdat het lichaam hierbij niet zelf het volledige lichaamsgewicht hoeft te dragen;
  2. De juiste voeding, waarbij het zoals voor iedereen om gezonde voeding met voldoende afwisseling draait. Daarnaast is het voor mensen met een verminderde botdichtheid van belang dat er extra aandacht wordt besteed aan calcium en vitamine D-3.

Meten botontkalking

De diagnose van verminderde botdichtheid wordt volgens de huidige richtlijn gesteld middels een aantal onderzoeken. Een van deze onderzoeken is het laboratoriumonderzoek van het bloed. Het risico op botontkalking is te bepalen met:

Laboratoriumonderzoek: hierbij wordt onder andere het calcium en de vitamine D in kaart gebracht. Calcium is de belangrijkste stof waar de botten uit bestaan, maar vitamine D zorgt voor de opname van dit calcium in het lichaam. Daarnaast kan het ook verstandig zijn om de nierfunctie te testen. Bij een verminderde nierfunctie kunnen de mineralen in het lichaam in onbalans zijn waardoor de kans op verminderde botdichtheid toeneemt.

Andere onderzoeksmethoden zijn:

  • Dexa scan: dit is een meting van de botmassa door middel van een röntgenapparaat. De botdichtheid wordt uitgedrukt in een T-score;
  • VFA: dit is een röntgenopname van de wervels waarbij er wordt gecontroleerd of er sprake is van breuken in de wervels;
  • Valrisico analyse: hierbij wordt er middels een aantal persoonlijke vragen een inschatting gemaakt van het valrisico.

Bloedonderzoek botontkalking

  • Fosfaat
  • Alkalische fosfatase
  • Totaal eiwit
  • Albumine
  • Calcium
  • Vitamine D
  • Kreatinine
  • eGFR

Enkele risicofactoren voor botontkalking zijn: oudere leeftijd, vrouw zijn, familiaire aanleg, roken en vitamine D en of calciumtekorten. Mensen voelen niets van botontkalking, de klacht die vaak wordt ervaren is dat men plots door bijvoorbeeld een lichte val een bot breekt. Er zijn verschillende opties om de botdichtheid te meten, dit kan o.a. door dit laboratoriumonderzoek maar ook een Dexa scan of valrisico analyse behoren tot de mogelijkheden.

Dit wordt gemeten

Dit bloedonderzoek bevat verschillende bloedwaarde die te maken hebben met de botdichtheid. Zo wordt het calcium en fosfaatgehalte in het bloed gemeten, de mineralen waaruit het bot hoofdzakelijk is opgebouwd. Maar ook het vitamine D, dat calcium naar de botten vervoert en de nierfunctie worden bepaald.

Bepalingen botscreening

Albumine Alkalische Fosfatase
eGFR Fosfaat
Gecorrigeerd calcium Kreatinine
Totaal eiwit Vitamine D
Uitslag & nazorg

Zodra uw eerste resultaten bekend zijn ontvangt u een eerste e-mail dat er resultaten bekend zijn geworden in uw portal (beveiligde omgeving). Zodra alle resultaten bekend zijn en de toelichting van de Klinisch Chemicus (laboratorium arts) van het laboratorium geüpload zijn ontvangt u een tweede e-mail, met daarin de boodschap dat alle resultaten bekend zijn. U kan vervolgens inloggen in het portal om alle resultaten te bekijken.

Meer informatie
Yourlabs is gestopt

Beste bezoeker,

Yourlabs is gestopt met het aanbieden van bloedonderzoek. De resultaten van je eerdere onderzoeken blijven tot 15 juli 2023 beschikbaar in jouw persoonlijke omgeving. We adviseren je voor die tijd je rapportage(s) te downloaden. Wil je inloggen om je resultaten of rapportage(s) te bekijken? Klik dan hier.

Je e-mail aan Yourlabs wordt niet meer in behandeling genomen. Bekijk onze pagina veelgestelde vragen voor meer informatie. Staat je vraag er niet tussen? Op werkdagen tussen 08.30 en 17.30 kun je contact opnemen met Prescan via telefoonnummer 074 255 9 255.

Ben je geïnteresseerd in ontwikkelingen op het gebied van preventief gezondheidsonderzoek? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief van Prescan.nl