Check-up uitgebreid

Bloedonderzoek uitgebreid check-up

Het menselijk lichaam is onderhevig aan allerlei verschillende factoren. Zowel externe als interne invloeden bepalen de gezondheid van ons lichaam. Externe factoren die het lichaam beïnvloeden zijn bijvoorbeeld micro-organismen die voor infecties zorgen, blessures die we oplopen ten gevolg van sporten of stoffen die het lichaam versterken of beschadigen. Ook in het lichaam zelf zijn er mechanismen die de gezondheid beïnvloeden. Zo speelt bijvoorbeeld ons afweersysteem een belangrijke rol evenals de capaciteit om bepaalde voedingsstoffen op te nemen.

Een groot deel van de invloed van al deze factoren op de gezondheid van de mens is te meten door middel van specifieke stoffen in het bloed. Door deze te meten en te vergelijken met de normaalwaarden die zijn opgesteld door een enorme groep mensen te bekijken kan bepaald worden of er op bepaalde punten afwijkingen aanwezig zijn. Afwijkingen van deze stoffen kunnen soms relevant zijn om een onderliggend probleem in het lichaam aan te duiden.

Uitgebreid bloedonderzoek

Tevens zorgt een meting van de verschillende stoffen voor een beter inzicht in de huidige staat van het lichaam. Op deze manier is het mogelijk om uw levensstijl waar nodig aan te passen om het lichaam gezond te houden. Daarnaast kan inzicht in uw gezondheid ook leiden tot een verhoogd bewustzijn van uw gezondheid en daarmee ook motivatieverhogend werken.

U bloed laten testen op alles, is een onmogelijke opgave. Dit onderzoek bevat echter wel een zeer uitgebreide check-up van verschillende lichaamsfuncties. Gericht op de stofwisseling (suiker), een uitgebreid vetzuurprofiel, nierfunctie, leverfunctie mogelijke ontstekingen, mineralen en zouten (vochtregulatie), een groot bloedbeeld en de schildklierfunctie.

Bloedwaarden

HbA1c

Een pure bepaling van suiker (glucose) in het bloed weergeeft alleen de actuele glucosewaarde op het moment van prikken. Om de lange termijn te monitoren wordt het HbA1c gemeten. Het betreft een meting van de rode bloedcellen, waar glucose aan blijft plakken. Doordat deze gedurende hun reis door het lichaam glucose tegenkomen en verzamelen, is aan de hand van de hoeveelheid glucose op de rode bloedcel te zien hoe de glucosespiegel over lange termijn is geweest.

Wanneer uw HbA1c verhoogd is gemeten terwijl u niet bekend bent met diabetes is het verstandig om een tweede meting te doen. Dit verhoogd de betrouwbaarheid van de test.

Totaal cholesterol

Het lichaam bevat verschillende soorten vetten, vetzuren en vetachtige stoffen. Een hiervan is cholesterol. Cholesterol is een vetachtige stof die het menselijk lichaam nodig heeft als bouwsteen voor lichaamscellen en hormonen. Het meeste cholesterol wordt aangemaakt in de lever. Een klein gedeelte komt in het lichaam via voeding. Het bloedonderzoek geeft aan hoe hoog het cholesterolgehalte is in millimol per liter bloed (mmol/l). Het cholesterolgehalte in het bloed kan nogal schommelen. Daarom is het raadzaam het cholesterolgehalte meerdere keren te onderzoeken.

LDL- cholesterol

Het bloed vervoert cholesterol door het aan eiwitten te binden. Deze verbindingen heten lipoproteïnen. Er zijn verschillende soorten lipoproteïnen: HDL (Hoge Dichtheid Lipoproteïne) en LDL (Lage Dichtheid Lipoproteïne):

LDL vervoert cholesterol van de lever naar de rest van het lichaam. Een beetje LDL is nodig om bijvoorbeeld beschadigingen in weefsels te herstellen. Maar deze verbindingen kunnen zich ook vastzetten in de binnenwand van bloedvaten. Een teveel aan LDL blijft plakken aan beschadigingen van de vaatwanden. Deze beschadigingen kunnen het gevolg zijn van roken, verhoogde bloeddruk of ouderdom. De bloedvaten slibben daardoor langzaam dicht en het bloed kan er steeds moeilijker doorheen stromen. Dit staat bekend als slagaderverkalking (arteriosclerose). Op deze manier draagt LDL bij aan het ontstaan van hart- en vaatziekten. De verbinding van LDL en cholesterol noemen we LDL-cholesterol.

HDL- cholesterol

HDL neemt cholesterol uit het bloed weg en voert het af naar de lever, waar het wordt afgebroken. Vervolgens verlaten deze afbraakproducten het lichaam via gal en de ontlasting. Door het afvoeren van cholesterol beschermt HDL het lichaam tegen hart- en vaatziekten. De verbinding van HDL en cholesterol noemen we HDL-cholesterol.

Cholesterol- ratio

De verhouding tussen LDL en HDL noemen we de cholesterolratio. Een ‘scheve’ verhouding met te veel LDL vormt een belangrijk risico voor hart- en vaatziekten.

De cholesterolratio wordt berekend door het totaal cholesterolgehalte (LDL + HDL) te delen door het HDL. De ratio hoort kleiner dan 5 te zijn.

Triglyceriden

Triglyceriden zijn vetten (vrije vetzuren) in het bloed die door het lichaam als energiebron gebruikt worden. Als uw triglyceriden verhoogd zijn, kan dit het proces van aderverkalking versnellen en daarmee het risico op hart- en vaatziekten verhogen.

CRP

C-Reactive Protein is een eiwit dat het lichaam vrijmaakt wanneer er een ontsteking in het lichaam ontstaat. Dit eiwit wordt vervolgens gebruikt om schadelijke en lichaamsvreemde stoffen te neutraliseren. Het is daarmee een marker voor ontsteking.

Uit onderzoek blijkt dat het CRP te gebruiken is als een indicator voor het risico op hart- en vaatziekten. Chronische ontstekingen die nauwelijks bemerkt worden in het lichaam spelen een rol bij het beschadigen van de wanden van de bloedvaten. Het afweersysteem van het lichaam gaat dan een reactie aan met cholesterol waardoor er plakvorming ontstaat in de vaatwand. Dit geeft uiteindelijk een risico op vernauwing van de bloedvaten en daarmee een risico op hart- en vaatziekten. Wanneer het CRP extreem verhoogd is duidt dit op acute ontsteking en is contact met een arts noodzakelijk.

Kreatinine

Kreatinine is een afbraakproduct van de spieren dat in het bloed terechtkomt en uit het lichaam wordt gefilterd door de nieren. Het kan licht verhoogd raken wanneer iemand intensief sport en daardoor veel spiermassa heeft. In andere gevallen is het doorgaans een aanwijzing voor beschadiging van de nieren en is het van belang om dit uit te sluiten. Mensen met schade aan de nieren blijken uit onderzoek een hoger risico te hebben op hart- en vaatziekten.

eGFR

Het eGFR is een geschatte maat van de nierfunctie van het lichaam, gebaseerd op het gemeten kreatininegehalte en uw leeftijd.

ALAT

ALAT is een enzym dat cellen helpt om een bepaalde stof om te zetten in een andere stof, zoals gebeurt bij het afbreken van alcohol of medicijnen. ALAT is vooral in de lever aanwezig, maar komt ook in kleine hoeveelheden voor in spieren, de nieren en het hart. Als levercellen beschadigd worden, lekt ALAT vanuit de lever in het bloed, dit zorgt een stijging van de hoeveelheid ALAT in het bloed. Dit kan gebeuren vóórdat er klachten of symptomen zijn die kunnen wijzen op leverschade. Voor schade aan de levercellen is ALAT de meest specifieke bepaling omdat ALAT voornamelijk in de lever aanwezig is.

ASAT

ASAT is net als ALAT een enzym dat in staat is om een stof om te zetten naar een andere stof. Het is minder specifiek dan ALAT omdat het op meerdere plekken in het lichaam voorkomt. Naast de lever komt het ook voor in de hartspier, de skeletspieren, de nieren en het brein. De testen op ASAT worden doorgaans op dezelfde indicatie ingezet als voor ALAT. Wanneer beide testen worden uitgevoerd is het mogelijk om een ratio te berekenen, dit geeft extra informatie.

Gamma-GT

Gamma-glutamyl transpeptidase (gamma-GT) is een enzym dat aanwezig is in levercellen en cellen van de galwegen. Daarnaast is het ook aanwezig in de nieren, alvleesklier, milt, hart en brein. Doordat het Gamma-GT ook wordt vrijgegeven door cellen in de galwegen, is het hierdoor specifieker dan ASAT en ALAT. Zo vormt het een toevoeging op het testen van de standaard laboratoriumwaarden van alleen de lever. Hiermee kan het onder andere verhoogd zijn bij de aanwezigheid van galstenen. Er zijn echter een hoop andere afwijkingen die ook leiden tot een verhoogd Gamma-GT.

Natrium

Natrium is een zout dat in het bloed kan worden gemeten. Het wordt gereguleerd door de nieren en wordt voornamelijk gemeten om te kijken naar uitdroging en de vochtbalans in het lichaam. Natrium doet dit voornamelijk voor de vochtbalans buiten de cellen en is daarmee belangrijk voor de bloeddruk. Te veel natrium in het bloed verhoogt de bloeddruk.

Bezinking

De snelheid waarmee rode bloedcellen naar de bodem van een laboratoriumbuisje zakken is een maat voor de ontsteking in het lichaam. Doordat er bij ontsteking bepaalde eiwitten vrijkomen die gericht zijn tegen de ontsteking heeft het bloed een andere consistentie. Het gevolg hiervan is dat de rode bloedcellen sneller naar beneden zakken. Wanneer de bezinkingstijd dus verkort is, is dit een aanwijzing voor ontsteking.

Hematologie

Het hematologische onderzoek betreft een onderzoek naar de verschillende cellen in het bloed. Dit omvat zowel de rode bloedcellen (erytrocyten), witte bloedcellen (leukocyten) en bloedplaatjes (trombocyten).

Voornamelijk de rode bloedcellen zijn interessant wanneer er getest wordt op bloedarmoede. De rode bloedcellen kunnen op verschillende onderdelen getest worden. Zo wordt er gekeken naar het aantal rode bloedcellen, de grootte van rode bloedcellen en wordt het zuurstof dragende deel (hemoglobine) in kaart gebracht. Bij een tekort van het aantal rode bloedcellen of het hemoglobine is er een verdenking op bloedarmoede. Wanneer er ook nog klachten bijkomen van bloedarmoede dan is het belangrijk om met uw behandelaar de oorzaak te achterhalen. Het volume van de rode bloedcellen (MCV) kan hierbij helpen, vandaar dat deze ook direct getest wordt.

De witte bloedcellen worden geactiveerd op het moment dat het immuunsysteem van het lichaam in actie moet komen. Deze zijn daarmee onder andere een marker voor ontsteking. Doordat de verschillende soorten witte bloedcelen verschillende functies hebben binnen het immuunsysteem, is het mogelijk om te differentiëren naar de oorzaak. Zo zijn de neutrofiele granulocyten voornamelijk betrokken bij bacteriële infecties, terwijl de lymfocyten juist reageren op virussen.

De bloedplaatjes hebben een rol in de stolling van bloed. Wanneer er een wondje ontstaat waarbij er bloed vrijkomt zorgen de bloedplaatjes er voor dat er stolling optreedt en daarmee het bloeden stopt.

TSH

Thryoid stimulating hormone (TSH) is een hormoon dat wordt afgegeven door de hersenen en de schildklier aanstuurt om schildklierhormoon af te geven. Het is dus een voorloper die bepaalt hoeveel schildklierhormoon er wordt afgegeven, afhankelijk van de concentratie die het lichaam in het bloed meet. Wanneer er weinig schildklierhormoon in het bloed is, is er dus meer TSH nodig om de schildklier aan het werk te zetten. Andersom geldt dat wanneer er veel schildklierhormoon in het bloed is, er weinig tot geen TSH nodig is om de schildklier niet nog meer te laten produceren. Hiermee kan TSH gebruikt worden als een aanwijzing voor een te snel of te traag werkende schildklier.

Bloedonderzoek uitgebreid

• HbA1c
• Glucose
• Cholesterol
• HDL chol
• LDL chol
• Trigyceriden
• Chol. Risico Index
• CRP
• Kreatinine
• eGFR
• ALAT
• ASAT
• ɣ-GT
• Natrium
• Bezinking
• Bloedbeeld
• TSH